GDP là gì? Cách tính GDP như nào? Ưu nhược điểm của GDP là gì?

GDP, hay Gross Domestic Product, là một khái niệm kinh tế quan trọng thường xuất hiện trong các báo cáo kinh tế. Tuy nhiên, không nhiều người biết rõ về GDP là gì, cách tính GDP ra sao, những yếu tố nào ảnh hưởng đến GDP cũng như ý nghĩa của GDP đối với nền kinh tế của một quốc gia. Nếu bạn muốn tìm hiểu về GDP và những vấn đề liên quan, hãy cùng Lumiereriversidevn.com khám phá qua bài viết dưới đây!

GDP là gì?

GDP là viết tắt của Gross Domestic Product, dịch ra tiếng Việt là Tổng sản phẩm quốc nội. Đây là một chỉ số kinh tế quan trọng đo lường giá trị tổng cộng của tất cả các hàng hóa và dịch vụ được sản xuất trong một quốc gia trong một khoảng thời gian nhất định. GDP thường được xem là một đại lượng đo lường sức khỏe kinh tế của một quốc gia hay một vùng lãnh thổ.

Cách tính GDP như nào?

Trong việc xác định GDP, người ta thường tính tổng giá trị tất cả các sản phẩm, hàng hóa, và dịch vụ được sản xuất trong quốc gia hoặc vùng lãnh thổ đó trong một khoảng thời gian nhất định, thường là trong một năm. Có nhiều phương pháp để tính GDP:

Phương pháp chi tiêu

GDP được tính theo công thức:

GDP = C+G+I+NX

Trong đó:

C: tổng sản phẩm tiêu dùng của hộ gia đình.
G: tổng sản phẩm tiêu dùng của chính phủ.
I tổng đầu tư.=Khấu hao + khoản chi tiêu mở rộng quy mô của tư bản hiện vật.
NX: cán cân thương mại = xuất khẩu- nhập khẩu.

Phương pháp thu nhập (phương pháp chi phí)

Nếu theo phương pháp thu nhập để tính GDP, người ta tính bằng tổng thu nhập từ các nguồn khác nhau như tiền lương, lợi nhuận kinh doanh, tiền lại và thuế từ các hoạt động kinh doanh, sản xuất trong quốc gia hoặc vùng lãnh thổ đó.

GDP được tính theo công thức:

GDP = W + R + i + Pr + Ti + De

Trong đó:

W : tiền lương.
R : Tiền cho thuê tài sản.
i : tiền lãi.
Pr : lợi nhuận.
Ti : thuế.
De : khấu hao tài sản cố định.

Phương pháp giá trị gia tăng

Ngoài hai cách tính trên thường được sử dụng, GDP còn được tính theo công thức:

GDP = ∑ GOi ( i=1,2,3,…n)

Trong đó:

GOi là giá trị gia tăng của một ngành i cụ thể nào đó

GO=Σ VAj (j= 1,2,3,…m)

VAj là giá trị tăng thêm của một doanh nghiệp j bất kỳ trong ngành.

m là số lượng các doanh nghiệp

n số ngành được thống kê trong ngành kinh tế.

Tuy nhiên, chúng ta thường gặp thuật ngữ GDP bình quân đầu người hơn.GDP bình quân đầu người được tính theo công thức:

GDP bình quân đầu người= tổng thu nhập quốc dân/tổng số dân

Trong đó:

Tổng thu nhập quốc dân: GDP là tổng giá trị của toàn bộ sản phẩm và dịch vụ được tính bằng giá trị tiền trong một năm tại một quốc gia hoặc khu vực nhất định. Đơn vị tiền tệ của GDP là đồng.
Tổng dân số: Là tổng số dân của một quốc gia hoặc khu vực, bao gồm cả công dân sống trong và ngoài lãnh thổ đó, miễn là họ mang quốc tịch của quốc gia đó và tham gia vào các ngành công nghiệp, nông nghiệp, thủ công, dịch vụ, văn hóa, giải trí, và các lĩnh vực khác. Đơn vị đếm người được sử dụng để đo lường tổng dân số này.

Sự khác biệt giữa GDP bình quân đầu người và GDP là gì?

Nếu không hiểu rõ về khái niệm GDP, nhiều người có thể nhầm lẫn giữa GDP và GDP bình quân đầu người như hai khái niệm tương đồng. Tuy nhiên, chúng có sự khác biệt hoàn toàn. Sự tương phản rõ rệt giữa hai khái niệm này được thể hiện rõ qua cách tính toán GDP và GDP bình quân đầu người.

Trong khi GDP thể hiện tổng sản phẩm quốc nội từ tất cả các loại hàng hóa, dịch vụ, thì GDP bình quân đầu người đo lường giá trị sản phẩm trung bình mà mỗi người dân mang lại. Cụ thể, GDP bình quân đầu người được tính bằng cách chia tổng giá trị GDP cho tổng số dân số của quốc gia hoặc khu vực đó, bao gồm cả người sống trong và ngoài lãnh thổ, không phân biệt nơi họ sinh sống. Tuy vậy, về ý nghĩa, hai khái niệm này có sự khác biệt lớn.

GDP thể hiện sức mạnh tăng trưởng kinh tế toàn diện của một quốc gia, bao gồm mọi lĩnh vực, mọi ngành nghề. Không chỉ vậy, GDP còn hỗ trợ các nhà kinh tế học, chuyên gia và các nhà lãnh đạo trong việc phân tích thay đổi của các sản phẩm và dịch vụ theo thời gian.

GDP bình quân đầu người là chỉ số chính xác nhất để phản ánh mức thu nhập và chất lượng cuộc sống của người dân trong một quốc gia hoặc vùng lãnh thổ. Đây là tiêu chí đánh giá mức sống của dân cư. Một quốc gia có GDP tổng thể cao không nhất thiết là quốc gia có mức sống cao, vì nó phụ thuộc vào tổng số dân số của quốc gia đó. Ngược lại, một quốc gia có GDP thấp hơn so với các quốc gia khác, nhưng lại có GDP bình quân đầu người cao, điều này chỉ ra rằng thu nhập và mức sống của dân cư ở đó cao hơn.

GDP bình quân đầu người còn được sử dụng để đo lường sự chênh lệch về giàu nghèo giữa các tầng lớp dân cư hoặc giữa các vùng lãnh thổ khác nhau trong cùng một quốc gia. Dựa trên những đánh giá này, các nhà hoạch định chiến lược, các nhà lãnh đạo và chính phủ đưa ra các chính sách hợp lý để cải thiện mức sống, thu hẹp khoảng cách giàu nghèo và thực hiện các biện pháp giảm nghèo, xóa đói. Điều này nhằm nâng cao thu nhập bình quân đầu người lên trên mức trung bình và tạo điều kiện sống tốt hơn cho người dân.

GDP bình quân đầu người và GDP có điểm khác biệt ở chỗ, trong khi GDP tính cả thuế và giá trị mất mát của tài sản, GDP bình quân đầu người lại không tính thuế sản xuất, mất mát tài sản, và giá trị thặng dư. Thay vào đó, nó bao gồm thu nhập từ việc sở hữu và các giao dịch chuyển nhượng.

Ưu nhược điểm của GDP là gì?

Ưu điểm của GDP

Là một chỉ số biểu thị một phần của mức sống và được đánh giá rộng rãi, liên tục và nhất quán thông qua việc cung cấp GDP theo từng quý, chỉ số GDP không phản ánh sự khác biệt giữa các quốc gia.

Nhược điểm của GDP

GDP không đại diện hoàn toàn cho mức sống; nó chỉ tương đối phản ánh mức sống của cư dân. Một GDP cao không nhất thiết dẫn đến mức sống cao cho người dân và ngược lại.

Các yếu tố ảnh hưởng đến GDP

Nếu bạn muốn hiểu về GDP và các yếu tố ảnh hưởng đến nó, không khó để nhận ra các yếu tố này. Tuy nhiên, để có cái nhìn sâu rộng hơn, chúng ta cần đi vào chi tiết về những vấn đề sau:

Dân số: Dân số đóng góp không nhỏ vào GDP của một quốc gia. Dân số không chỉ cung cấp lao động để tạo ra sản phẩm và dịch vụ, mà còn là nhóm tiêu thụ hàng hóa và dịch vụ mà chính họ tạo ra. Do đó, GDP và dân số có mối quan hệ mật thiết, tác động lẫn nhau và không thể tách rời.
Đầu tư trực tiếp từ nước ngoài (FDI): FDI bao gồm nhiều loại vốn đầu tư, từ vốn tư nhân đến vốn chính phủ, đến vốn từ các quốc gia khác. Đây là một yếu tố quan trọng trong sản xuất, không chỉ bao gồm tiền mặt mà còn về cơ sở hạ tầng, tài sản vật chất và các hoạt động xã hội.
Lạm phát: Lạm phát là một quá trình trong kinh tế, một phần không thể thiếu nếu muốn tăng trưởng kinh tế cao. Tuy nhiên, khi lạm phát vượt quá mức cho phép, nó có thể tạo ra ảnh hưởng tiêu cực, gây hiểu lầm về sự tăng trưởng của GDP và dẫn đến khủng hoảng kinh tế nghiêm trọng.

Ảnh hưởng của GDP đến kinh tế quốc gia

Qua việc hiểu khái niệm về GDP, chúng ta có thể nhận biết tầm quan trọng cũng như tác động của nó đối với nền kinh tế. Mọi thay đổi về GDP, cho dù lớn hay nhỏ, tăng hay giảm, đều có thể gây ra những tác động mạnh mẽ đối với kinh tế và ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống của người dân.

Bên trên là một số thông tin về khái niệm GDP, cách tính, sự khác biệt giữa GDP bình quân đầu người và tổng GDP, cũng như điểm mạnh yếu của GDP và các yếu tố ảnh hưởng đến nó trong một quốc gia. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về chủ đề GDP, hãy để lại câu hỏi phía dưới để chúng ta cùng Lumiereriversidevn.com tìm hiểu thêm nhé! Chúc bạn học tập và nghiên cứu có hiệu quả.

Tìm hiểu thêm: