Hồng cầu là gì? Đặc điểm của hồng cầu? Hồng cầu niệu là gì? Hồng cầu nhỏ nhược sắc là bệnh gì? Hồng cầu thấp là bệnh gì?… Có rất nhiều câu hỏi xoay quanh tế bào hồng cầu trong hệ thống máu, một loại tế bào đóng vai trò quan trọng đối với hoạt động của cơ thể. Trong bài viết lumiereriversidevn.com này, chúng ta sẽ tìm hiểu và giải đáp những thông tin liên quan đến hồng cầu.
Hồng cầu là gì?
Hồng cầu, hay còn được gọi là tế bào máu đỏ (hay hồng huyết cầu), là một dạng tế bào máu thực hiện nhiệm vụ vận chuyển oxy từ phổi đến các mô trong cơ thể và đồng thời đưa CO2 từ các mô trở lại phổi để loại bỏ khí này.
Trong hồng cầu, chứa một loại enzyme gọi là carbonic anhydrase, giúp tăng tốc độ phản ứng giữa CO2 và H2O lên đến hàng nghìn lần, tạo ra H2CO3. Qua quá trình này, huyết tương mang CO2 từ các mô trở lại phổi để CO2 có thể được tái tạo và loại bỏ dưới dạng khí.
Trong các động vật bậc thấp, hemoglobin thường tan trong nước tương, nhưng ở người, chất này được chứa trong hồng cầu. Điều này ngăn hemoglobin thoát qua các mao mạch và bị bài tiết qua đường nước tiểu. Hemoglobin cũng có vai trò quan trọng trong việc duy trì cân bằng kiềm và acid trong cơ thể, đó là một trong những nhiệm vụ quan trọng của hồng cầu.
Đặc điểm của hồng cầu là gì?
Hồng cầu sinh ra ở đâu?
Hồng cầu được hình thành từ tế bào gốc máu trong tuỷ xương và có tuổi thọ trung bình từ 90 đến 120 ngày. Mỗi ngày, khoảng 200 đến 400 tỷ hồng cầu chết đi và được phân hủy trong gan. Khi trưởng thành, hồng cầu không có hạt nhân, các cấu trúc như ribosome, mặc dù nó vẫn là một tế bào.
Để sản xuất hồng cầu, cơ thể cần nhiều chất như sắt, glucose, axit folic, vitamin B6 và B12… Sự thiếu hụt bất kỳ chất nào trong số này có thể gây ra sự dị hình hoặc thay đổi kích thước của hồng cầu.
Chỉ số RBC liên quan chặt chẽ đến hồng cầu vì RBC là viết tắt của Red Blood Cell (tế bào hồng cầu), là số lượng hồng cầu có trong máu được đo trong kết quả xét nghiệm.
Hình dạng của hình cầu
Hình dạng của hồng cầu khi được quan sát dưới kính hiển vi thường được xác định là hình tròn. Điều này đã khiến người ta tin rằng hồng cầu có hình dạng cầu vì chúng trông như hình cầu từ mọi góc độ. Chính từ đó mà tên gọi ‘hồng cầu’ được hình thành. Tuy nhiên, sau này, người ta phát hiện rằng tế bào hồng cầu thực sự có hình dạng giống như đĩa lõm hai mặt.
Kích thước của hồng cầu
Kích thước đường kính của hồng cầu thường dao động vào khoảng 7,8 micromet (µm). Độ dày tối đa ở trung tâm của chúng là khoảng 2,5 µm, trong khi ở phần viền, độ dày chỉ khoảng dưới 1 µm.
Thế tích của hồng cầu
Thể tích của hồng cầu thường dao động trong khoảng từ 90 đến 95 micromet khối (µm³), tuy nhiên, một số tài liệu cũng ghi nhận rằng nó có thể từ 76 đến 96 µm³.
Đặc tính của hồng cầu là gì?
Hồng cầu không dễ vỡ hay rách khi đi qua các mao mạch do khả năng biến dạng cao. Điều này giúp chúng linh hoạt và có khả năng chứa một lượng lớn thành phần bên trong. Chúng có thể được so sánh như chiếc túi có khả năng chứa nhiều không gian trống.
Một số câu hỏi liên quan đến hồng cầu
Hồng cầu nhỏ là gì?
Khi thực hiện xét nghiệm máu, MCV là một chỉ số quan trọng đo thể tích trung bình của hồng cầu (viết tắt của từ Mean Corpuscular Volume). Chỉ số MCV này được sử dụng để đánh giá kích thước của hồng cầu. Kích thước này có thể được phân thành ba loại: nhỏ, bình thường và lớn. Ở mức bình thường, chỉ số MCV thường nằm trong khoảng từ 80 đến 100 femtoliters (1 femtoliter = 1/1 triệu lít).
Hồng cầu nhỏ, cụ thể là hồng cầu có chỉ số MCV thấp hơn so với mức bình thường (dưới 80 femtoliters), thường xảy ra ở những người thiếu sắt hoặc có gen của bệnh thalassemia…
Hồng cầu to là gì?
Tương phản với hồng cầu nhỏ, hồng cầu to thường được xác định bởi chỉ số MCV cao hơn mức bình thường (vượt qua 100 femtoliters). Tình trạng này thường xuất hiện ở những người mắc bệnh lý gan, lạm dụng rượu, thiếu Acid folic, hay thiếu vitamin B12…
Hồng cầu nhỏ nhược sắc là bệnh gì?
Hồng cầu nhỏ nhược sắc là một bệnh lý khiến hồng cầu có kích thước nhỏ hơn và màu sắc nhạt hơn so với bình thường. Điều này thường xảy ra khi nồng độ hemoglobin, chất chứa sắc tố trong tế bào, giảm xuống. Hậu quả là bệnh này ảnh hưởng đến khả năng vận chuyển oxy đến các mô trong cơ thể.
Các con số cụ thể nói lên bạn bị bệnh hồng cầu nhỏ nhược sắc là:
- Nồng độ MCHC (huyết sắc tố trung bình hồng cầu) nhỏ hơn 280 g/l
- Số lượng MCH (huyết sắc tố trung bình hồng cầu) nhỏ hơn 28 pg
- Chỉ số MCV (thể tích trung bình hồng cầu) nhỏ hơn 80 fl
Hồng cầu niệu là gì?
Chỉ số Ery trong hồng cầu là chỉ số hồng cầu trong nước tiểu. Ở người bình thường, chỉ số này thường âm tính. Nó sẽ trở nên dương tính khi kết quả xét nghiệm nước tiểu cho thấy có hồng cầu. Khi hồng cầu niệu và bạch cầu niệu đồng thời cao trong xét nghiệm nước tiểu, điều này thường cho thấy có vấn đề với đường tiết niệu và chức năng thận.
- Hồng cầu niệu có chỉ số 1+ nghĩa là có xuất hiện hồng cầu bên trong nước tiếu
- Hồng cầu niệu có chỉ số 2+ và 3+ là có máu trong nước tiểu
Khi các chỉ số này xuất hiện, cần thực hiện một cuộc khám tổng quát để xác định nguyên nhân gây bệnh và lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp.
Bệnh đa hồng cầu là gì?
Bệnh đa hồng cầu là một loại ung thư máu hồng cầu do biến đổi gen trong tế bào. Bình thường, người trưởng thành có khoảng 3,7 đến 4 triệu tế bào hồng cầu trong mỗi milimet khối máu. Khi số lượng này vượt quá 5 triệu, nguy cơ mắc bệnh đa hồng cầu là rất cao. Bệnh này làm máu cô đặc, gây khó khăn trong lưu thông máu và có thể gây tắc nghẽn khi máu di chuyển.
Hồng cầu cao là bệnh gì?
Bệnh hồng cầu cao là tình trạng mà hồng cầu tăng cao hơn mức bình thường. Đây thường là kết quả của tăng sinh quá mức từ tuỷ xương. Sự hoạt động quá mạnh của tuỷ xương dẫn đến việc sản xuất quá nhiều hồng cầu, làm cho máu trở nên đặc hơn và gây nguy cơ tắc nghẽn mạch máu. Bệnh thường xảy ra ở những người có vấn đề như tăng huyết áp, béo phì, hoặc mắc bệnh động mạch vành…
Tăng hồng cầu có thể nguy hiểm và được xem như một loại ung thư máu, có thể đe dọa đến tính mạng. Do đó, nếu bạn có các dấu hiệu như xuất huyết dưới da, chóng mặt thường xuyên, thấy hoa mắt, buồn ngủ, nghe tiếng ù tai, hay chảy máu cam, hãy đi xét nghiệm máu ngay lập tức để phát hiện sớm vấn đề sức khỏe của cơ thể.
Hồng cầu thấp là bệnh gì?
Hiện nay, số lượng hồng cầu trung bình ở người Việt Nam dao động từ 3,8 triệu/mm3 (đối với nữ giới) đến 4,2 triệu/mm3 (đối với nam giới). Số lượng này thường có biến đổi trong ngày, tăng lên khi hoạt động và giảm xuống khi nghỉ ngơi.
Ở trẻ sơ sinh, hồng cầu thường cao hơn so với người lớn (5 triệu/mm3). Tuy nhiên, trong 10 ngày đầu sau khi sinh, số lượng hồng cầu sẽ giảm dần và sau vài tháng sẽ gần bằng với người trưởng thành. Hồng cầu tồn tại trung bình khoảng 90-120 ngày trong máu ngoại vi trước khi bị phá hủy bởi các tế bào gan, lách và tuỷ xương.
Thiếu máu hồng cầu hay hồng cầu thấp xảy ra khi lượng huyết sắc tố trong máu ngoại vi giảm xuống so với mức bình thường, thấp hơn 3,8 triệu/mm3 (đối với nữ giới) hoặc thấp hơn 4,2 triệu/mm3 (đối với nam giới).
Nhiều nguyên nhân có thể gây ra tình trạng thiếu máu hồng cầu, bao gồm sự thiếu hụt men, ăn uống không cân đối, thiếu sắt, hay cơ thể không hấp thụ chất dinh dưỡng đủ. Khi mắc bệnh này, người bệnh cần tăng cường dinh dưỡng, bổ sung sắt và axit folic để cải thiện tình trạng sức khỏe.
Biểu hiện của người mắc bệnh hồng cầu thấp thường gặp là:
- Hoa mắt, chóng mặt, ù tai
- Choáng khi thay đổi tư thế
- Ngất do thiếu máu quá nhiều
- Giảm trí nhớ, đau đầu, mất ngủ
- Tính tình thay đổi, chân tay tê, giảm sức lao động
- Hồi hộp, khó thở, đau vùng trước tim
- Chán ăn, đầy bụng, tiêu chảy, táo bón…
- Da xanh xao hoặc vàng, niêm mạc nhợt nhạt, mặt trắng, lòng bàn tay không hồng hào
Khi bạn nhận thấy bất kỳ triệu chứng nào trong danh sách này, việc đến cơ sở y tế gần nhất để làm xét nghiệm máu rất quan trọng để xác định nguyên nhân gây bệnh. Việc này giúp bạn có phương pháp chữa trị hiệu quả và ngăn chặn ảnh hưởng của bệnh đối với cuộc sống hàng ngày.
Vỡ hồng cầu là bệnh gì?
Bệnh vỡ hồng cầu, còn được gọi là thiếu máu huyết tán hoặc thiếu máu tán huyết, là một vấn đề được nhiều người quan tâm. Biểu hiện của bệnh là sự phá hủy hồng cầu diễn ra quá nhanh và quá nhiều so với mức bình thường, khiến tuổi thọ của hồng cầu chỉ kéo dài dưới 100-120 ngày.
Bệnh này có thể xảy ra ở mọi độ tuổi và giới tính, nhưng có khả năng phổ biến hơn ở một số quốc gia hoặc khu vực so với các nơi khác. Ví dụ, nó thường xuất hiện nhiều hơn ở châu Phi và các quốc gia gốc Địa Trung Hải. Ở Mỹ, người gốc Phi thường gặp phải bệnh này nhiều hơn so với người da trắng.
Thông qua bài viết này, bạn đã được giới thiệu đến khái niệm của hồng cầu, những đặc điểm cơ bản cũng như một số câu hỏi phổ biến như hồng cầu niệu là gì, hồng cầu nhỏ nhược sắc là bệnh gì, hồng cầu thấp là bệnh gì? Hi vọng thông tin này sẽ hỗ trợ bạn trong việc tìm hiểu về hồng cầu và giúp bạn có thêm kiến thức vững chắc. Chúc bạn luôn mạnh khỏe!
Tìm hiểu thêm:
- Rối loạn Tic là gì? Rối loạn tic là bệnh gì và xuất hiện khi nào?
- Vitamin PP là gì? Tác dụng của vitamin PP là gì?
- Máu là gì? Thành phần và chức năng của máu
Bài viết liên quan
