TPP là gì? Các lĩnh vực trong hiệp định TPP là gì?

Chúng ta hãy cùng tìm hiểu về TPP (Hiệp định Đối tác Xuyên Thái Bình Dương) – một thỏa thuận thương mại quan trọng và có ảnh hưởng sâu rộng. Bài viết này sẽ đề cập đến khái niệm của TPP, lịch sử hình thành cùng những cột mốc quan trọng, cơ hội và thách thức khi tham gia TPP, tác động của TPP đối với kinh tế Việt Nam, vai trò quan trọng của nó, và những lĩnh vực chính được điều chỉnh trong TPP. Hãy cùng Lumiereriversidevn.com khám phá về Hiệp định TPP thông qua bài viết dưới đây!

TPP là gì?

TPP viết tắt của Hiệp định Đối tác Xuyên Thái Bình Dương (Trans-Pacific Partnership Agreement), một thỏa thuận thương mại và tự do thương mại giữa các quốc gia trong khu vực Thái Bình Dương. Đây là một hiệp định ký kết với mục tiêu tạo điều kiện cho việc trao đổi thương mại và hợp tác kinh tế giữa các quốc gia này.

Điểm đặc biệt của hiệp định này là sự tham gia của nhiều quốc gia có nền kinh tế mạnh trên thế giới, nhằm thúc đẩy hợp tác kinh tế khu vực và tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động thương mại và đầu tư trong khu vực Châu Á-Thái Bình Dương.

Lịch sử hình thành và phát triển của TPP

Nếu bạn đã tìm hiểu về TPP, bạn sẽ biết rằng TPP ban đầu được ký kết với sự tham gia của bốn quốc gia là Brunei, Chile, New Zealand và Singapore vào ngày 3 tháng 06 năm 2005, chính thức có hiệu lực từ ngày 28 tháng 05 năm 2006. Đây là bốn quốc gia có nền kinh tế mạnh mẽ trong khu vực Châu Á-Thái Bình Dương.

Khi TPP bắt đầu hoạt động, vai trò của nó đã được thể hiện rõ ràng đối với nền kinh tế của các quốc gia. Sau bốn quốc gia đầu tiên, thêm năm quốc gia đã tham gia vào TPP, bao gồm Australia, Malaysia, Peru, Hoa Kỳ và Việt Nam.

Trải qua quá trình hình thành và phát triển, TPP đã trải qua nhiều sự kiện quan trọng:

Tháng 3 năm 2010: Vòng đàm phán TPP đầu tiên diễn ra tại Úc.
Tháng 10 năm 2010: Malaysia gia nhập đàm phán, trở thành thành viên thứ 9 của hiệp định.
Tháng 6 năm 2011: Vòng đàm phán thứ 7 tổ chức tại thành phố Hồ Chí Minh (Việt Nam).
Tháng 6 năm 2012: Canada và Mexico tham gia đàm phán, nâng tổng số thành viên lên 11 vào tháng 10 cùng năm.
Tháng 3 năm 2013: Trung Quốc thể hiện ý định tham gia, nhưng Hàn Quốc không tham gia do áp lực từ Mỹ.
Tháng 7 năm 2013: Nhật Bản trở thành thành viên thứ 12 của hiệp định, mở rộng kết nối khu vực Châu Á-Thái Bình Dương.
Tháng 11 năm 2013: Hàn Quốc cân nhắc tham gia sau khi từ chối vào năm 2010.
Ngày 13 tháng 11 năm 2013: Wikileaks rò rỉ chương đầu tiên của TPP về sở hữu trí tuệ.
Ngày 15 tháng 01 năm 2014: Wikileaks tiếp tục rò rỉ chương môi trường.
Ngày 20 tháng 01 năm 2015: Wikileaks tung ra chương đầu tư.
Tháng 3 năm 2015: Úc thông báo chín chương của hiệp định đã đạt được thỏa thuận, mặc dù chưa được các thành viên công nhận.
Tháng 4 năm 2015: Đàm phán tại Mỹ bàn về các vấn đề bị rò rỉ bởi Wikileaks như sở hữu trí tuệ, thâm nhập thị trường và đầu tư.
Tháng 5 năm 2015: Chile cho biết đàm phán TPP đang ở giai đoạn cuối và sẽ thống nhất lịch trình tại cuộc họp cuối tháng 5 hoặc đầu tháng 6.
Tháng 8 năm 2015: Ký kết đàm phán tại Mỹ thất bại do không đạt được thỏa thuận về ngành công nghiệp oto, đường sữa và dược phẩm.
Ngày 05 tháng 10 năm 2015: Thỏa thuận cuối cùng về ngành dược phẩm của TPP đạt được sau nhiều ngày đàm phán.

Các lĩnh vực trong hiệp định TPP là gì?

Trong khái niệm của TPP, trao đổi thương mại tự do giữa các nước trong khu vực Châu Á-Thái Bình Dương chỉ là một phần. Bên cạnh lĩnh vực thương mại, TPP còn thỏa thuận về nhiều lĩnh vực khác như sau:

Thương mại điện tử: Đây là một trong những lĩnh vực đầu tiên được thảo luận trong các cuộc đàm phán của TPP. Trong thời đại kinh tế mở cửa và trao đổi thông thương giữa các quốc gia, thương mại điện tử đang ngày càng trở nên phổ biến và không thể thiếu.
Dịch vụ xuyên biên giới: Lĩnh vực này bao gồm nhiều dịch vụ, từ các hoạt động khai thác cảng hàng không đến việc đặt giữ chỗ trực tuyến, cũng như các dịch vụ thương mại xuyên biên giới và cung cấp dịch vụ vượt quốc gia…
Thuế.
Môi trường: Gần đây, môi trường đã trở thành một vấn đề đầy căng thẳng. Các nghiên cứu từ các nhà khoa học trên khắp thế giới đã chỉ ra rằng môi trường sống của chúng ta đang đối mặt với nguy cơ nghiêm trọng do sự thiếu ý thức của con người. Bảo vệ môi trường không chỉ là vấn đề của một quốc gia mà còn là một vấn đề toàn cầu, đòi hỏi sự hợp tác của nhiều quốc gia và tổ chức quốc tế.
Dịch vụ tài chính
Sở hữu trí tuệ: Như môi trường, sở hữu trí tuệ đã trở thành một vấn đề đáng quan ngại và thu hút sự quan tâm của nhiều nước thành viên trong TPP. Chủ đề này nhấn mạnh về việc bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ và việc áp dụng những biện pháp phù hợp để đối phó với việc vi phạm quyền sở hữu trí tuệ.
Các khoản chi tiêu công của chính phủ: Trong các thương lượng của TPP, một số khoản chi tiêu công của chính phủ cần phải được tiết lộ và công khai trước toàn thể hội đồng. Điều này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc minh bạch và chia sẻ thông tin liên quan đến việc chi tiêu của chính phủ để tạo sự minh bạch và trách nhiệm trong quản lý tài chính công.
Đầu tư: Vấn đề đầu tư giữa các nước có sự chênh lệch tùy thuộc vào mức độ phát triển kinh tế của từng quốc gia. Việc bàn luận về vấn đề này trong TPP nhằm tạo cơ hội cho các nước có nền kinh tế chưa phát triển. TPP cũng đóng góp vào việc thúc đẩy sự hội nhập và tăng cường đầu tư giữa các quốc gia.
Lao động, pháp luật.
Giải quyết các vấn đề tranh chấp trong khu vực nói chung và các nước là thành viên trong hiệp định TPP nói riêng.
Nguồn gốc, xuất xứ hàng hóa, kiểm dịch thực phẩm.
Viễn thông: Ngành viễn thông đang ngày càng được phát triển và mở rộng trên phạm vi toàn thế giới. Do đó, lĩnh vực này có rất nhiều tiềm năng và mở ra nhiều cơ hội phát triển cho các nước.
Dệt may, may mặc.
Bồi thường thiệt hại thương mại khi có rủi ro xảy ra.

Những lợi ích mà TPP mang lại là gì?

Rất nhiều người muốn hiểu về TPP, những lợi ích mà nó mang lại và lý do tại sao nên tham gia. Để giải đáp những thắc mắc trên, trong định nghĩa về TPP đã được đề cập rõ ràng. Đó là một thỏa thuận thương mại tự do giữa các quốc gia trong khu vực Châu Á-Thái Bình Dương, mục tiêu chính là thúc đẩy trao đổi hàng hóa và dịch vụ, tạo điều kiện thuận lợi cho việc mở rộng hợp tác phát triển. Do đó, TPP mang đến nhiều lợi ích cho các quốc gia tham gia như:

Tạo điều kiện thuận lợi cho xuất nhập cảnh và cấp visa cho người dân của các nước thành viên.
Tạo cơ hội việc làm và công việc cho người lao động.
Hỗ trợ bảo vệ môi trường và chống lại ảnh hưởng của biến đổi khí hậu.
Miễn hoặc giảm thuế cho một số loại hàng hóa nhập khẩu từ các nước thành viên.
Mở rộng trao đổi thương mại, hỗ trợ sự phát triển thông qua việc chuyển giao công nghệ, kỹ thuật và đầu tư vào trang thiết bị.

Những khó khăn khi tham gia TPP là gì?

Trong khi khám phá về TPP là gì cùng với các lĩnh vực và lợi ích của hiệp định, quan trọng là bạn cũng phải nhớ đến những thách thức trong việc thực hiện hiệp định này. TPP đúng là một trong những hiệp định mang lại nhiều lợi ích cho các nước thành viên, nhưng việc thông qua và ký kết các văn bản, điều luật trong TPP lại gặp không ít khó khăn.

Một trong những nguyên nhân khiến nhiều bản thảo của TPP bị từ chối là do có sự tham gia của nhiều quốc gia, và theo quy định của TPP, cần có sự đồng thuận của sáu quốc gia tương ứng với 85% tổng GDP để thỏa thuận có hiệu lực. Hai quốc gia chủ chốt là Mỹ và Nhật Bản đã chiếm đa số GDP trong các nước. Điều này khiến việc đạt được sự đồng thuận trở nên vô cùng khó khăn, đặc biệt khi Mỹ và Nhật Bản thường có quan điểm khác nhau cả về kinh tế và chính trị.

Cơ hội và thách thức với Việt Nam khi tham gia TPP

TPP đem lại nhiều lợi ích cho các thành viên, bao gồm Việt Nam. Ngoài việc hiểu về khái niệm, lịch sử hình thành và các lợi ích của TPP, việc nắm bắt tác động của hiệp định đối với Việt Nam cũng vô cùng quan trọng. Điều này bao gồm việc nhìn nhận những cơ hội cũng như thách thức mà TPP mang lại cho chúng ta.

Cơ hội lớn về quan hệ thương mại

Vai trò của Việt Nam trong quá trình đàm phán TPP rất quan trọng do quốc gia ta có thị trường đáng kể, có khả năng tạo ra giá trị gia tăng đối với các nước tham gia như Australia, Nhật Bản, Chile, New Zealand và Singapore. Việc tham gia TPP sẽ mang lại cho Việt Nam những tác động tích cực sau:

Tạo sự cân bằng trong quan hệ thương mại với các khu vực thị trường quan trọng, tránh sự phụ thuộc quá mức vào một khu vực thị trường nhất định.
TPP sẽ đem lại đột phá thực sự cho xuất khẩu của Việt Nam, đặc biệt là trong việc thúc đẩy quan hệ thương mại tự do với các thị trường lớn như Mỹ, Canada, và đặc biệt là việc Nhật Bản loại bỏ thuế nhập khẩu cho hàng nông sản.
Mở ra cơ hội tiếp cận các thị trường lớn như Mỹ, Nhật Bản, và Canada với mức thuế nhập khẩu là 0%. Đồng thời, đây cũng kết hợp với các cam kết rõ ràng hơn về việc cải thiện môi trường đầu tư và bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ.
Hỗ trợ việc phân bổ lại nguồn lực của nền kinh tế Việt Nam một cách hiệu quả hơn, đồng thời đóng vai trò tích cực trong quá trình tái cơ cấu và đổi mới mô hình tăng trưởng.
TPP sẽ có tác động tích cực trong việc hoàn thiện thể chế kinh tế và nâng cao cải cách hành chính, bởi TPP nhắm đến một môi trường cạnh tranh bình đẳng và minh bạch hơn trong việc xây dựng chính sách, cũng như khuyến khích sự tham gia của cộng đồng vào quá trình này.

Thách thức lớn nhất: Sức ép cạnh tranh

Khi tham gia TPP, Việt Nam đối mặt không chỉ với những lợi ích mà còn phải đối diện với một số khó khăn và thách thức, đặc biệt là áp lực từ sự cạnh tranh.

Thách thức này phát sinh từ việc giảm thuế nhập khẩu xuống 0%, mở cửa thị trường dịch vụ, đầu tư và mua sắm chính phủ theo quy định của TPP.
Với các nước mà Việt Nam chưa thiết lập hiệp định thương mại tự do (FTA), như Mỹ, Canada, Mexico và Peru, có thể xảy ra hai tình huống. Một là việc thúc đẩy mối quan hệ xuất nhập khẩu có thể được xem như là bổ sung thay vì cạnh tranh trực tiếp với cấu trúc xuất nhập khẩu hiện tại của Việt Nam, như là trường hợp của Mỹ và Canada. Hai là các nước này có thể không có tiềm năng thâm nhập vào thị trường Việt Nam với quy mô đủ lớn để tạo ra áp lực cạnh tranh, như Peru và Mexico.
Các ngành sản xuất như ô tô, thịt lợn, thịt bò và đường sẽ đối mặt với nhiều khó khăn. Đặc biệt, các sản phẩm như hóa phẩm tiêu dùng, rượu, thực phẩm chế biến có thể sẽ chịu ảnh hưởng mạnh mẽ từ sự cạnh tranh.

Trên đây là một số thông tin về TPP, bao gồm khái niệm, lịch sử hình thành, những lợi ích và thách thức của hiệp định này. Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào liên quan đến chủ đề TPP, đừng ngần ngại để lại câu hỏi để chúng tôi cùng Lumiereriversidevn.com khám phá thêm nhé!

Tìm hiểu thêm: